Lezing Marc Siepman:  Composteren is vooruitzien   2 oktober 2018

Ledenavond Groei&Bloei afdeling De Bilt Bilthoven

Groen materiaal = uit lente en zomer. Groen materiaal wordt warm in de composthoop

Bruin materiaal = uit herfst en winter

Composteren                                                                      

• Gebeurt met microben
• Herstelt gedegradeerde grond
• Sluit kringloop voedingsstoffen, breekt vervuiling af
• Je krijgt gezonde planten door aanmaak antibiotica, vitaminen, enzymen etc
• Zorgt voor zuurstof (onderin takken/ voldoende bruin
• Vochtig (maar niet nat), bij samenknijpen geen water eruit
• 3 handjes bruin met 1 handje groen
• Elke laag ongeveer 15 cm
• Eventueel compost zeven en wat te groot is retour op composthoop

Drie manieren van composteren:

A. Koud

Dit duurt 1-2 jaar, zorg voor voldoende bruin, weinig werk (af en toe omzetten), veel beestjes

B. Heet

Hierbij moet je een hoop van minimaal 0,75 m3 beschikbaar hebben

Je moet de hoop in 1 keer opzetten

Temperatuur meten +/- 65-70 graden, bij heter de hoop omzetten

Actinobacteriën ontbinden cellulose, lignine, chitine en eiwit bij > 60 graden.

Meeste zaden en pathogenen worden vernietigd. Geen beestjes meer in dit stadium.

Opzetten:

• in schaduw
• voldoende vochtig
• NIET in een kuil! Dan wordt het een afvalhoop en geen compost
• Je moet de hoop regelmatig omzetten
• 3 fases: mesofiele (20-50 gr), thermofiele (40-65) en rijping met daling van de temperatuur en terugkeer van beestjes

C. Bladcompost: liefst allerlei verschillend blad mengen en bewaren om later te gebruiken voor compost. Als je het bruine blad in grote zakken (met gaten) mengt met groen (bv grasmaaisel) gaat het gelijk composteren. Het werkt nog sneller als je met de grasmaaier over het bruine blad gaat of het blad klein maakt met een hakselaar. Heb je zelf te weinig blad, dan kun je het ook halen uit bladkorven, die langs te weg staan om opgehaald te worden door de gemeente.

Koolstof-stikstof verhouding, aantal voorbeelden:

Koeienmest 17:1  houtsnippers 226:1   tarwestro 53:1  herfstblad 47:1 

Gras/voedselresten 15:1

Teveel groen gaat stinken, teveel bruin geeft trage compostering

Om verzuring tegen te gaan kun je organische calciumbronnen toevoegen of eventueel een handje kalk. Calciumbronnen zijn:

• Paardenbloemblad
• Kamille
• Kleefkruid/ klein hoefblad   
• Cichorei
• Look-loof, peterselie
• Blad van linde, iep, es, esdoorn en abeel

Lavameel = gemalen gesteente, bevat veel sporenelementen. Handje toevoegen aan compost!

Wormentoren witte wormen zijn geen kleine van de grotere bruine, maar duiden op teveel water/ vocht! De compost uit de wormentoren eerst mengen met aarde en daarna pas aanbrengen en het vocht (‘wormenthee’) verdund op de aarde bij de planten gieten.  Het is té geconcentreerd

Niet of heel weinig gebruiken voor compost:

• Houtas
• Brood, citrusvruchten (deze maken antibiotica aan!)
• NOOIT: snijbloemen uit de winkel = puur gif!
• Aardappelschillen  bevatten vaak kiemremmers (behalve de zelf geteelde)
• Grasmaaisel goed mengen met bruin
• Boombladeren = dilemma (zie eerder bladcompost)

Compost is klaar als het gezond ruikt, kruimelig is, er geen herkenbare plantenresten meer inzitten, compostwormen zijn verdwenen. Doe eventueel de kiemtest: 3 delen wit zand+1 deel compost inzaaien met tuinkers. Bij snel opkomen tuinkers is compost goed.

Bruin materiaal opsparen: dit kan danlater in het jaar gebruikt worden bij het opzetten van een nieuwe composthoop

Hakselen: versnelt het composteringsproces, maar kost ook energie…

Half verteerde compost mag als mulch OP de aarde (niet erdoor of eronder)

Marc Siepman: https://marcsiepman.nl/lezing-composteren-is-vooruitzien/

Verslag: Joke Schreuder-Borkent       

Illustraties:  www.lotteklaver.eu